Dîvânu Lugâti’t-Türk (Türk Dilleri Sözlüğü), 11. yüzyılda yaşamış Türk şairi ve dil bilimci Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmış bir sözlüktür. Türk Dilleri Sözlüğü, Türk dillerinin ilk yazılı kaynaklarından biridir ve Türk dilinin yapısını, kelime hazinesini ve kullanımını incelemektedir. Eser, Türkçe’nin en eski sözlüğüdür. 1072-1077 yılları arasında Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır.
{tocify} $title={İçindekiler}
|
| Dîvânu Lugâti’t-Türk |
Dîvânu Lugâti’t-Türk, Türkçenin kullanıldığı dönemlerdeki Türk topluluklarının yaşadığı coğrafyaların kültür, sosyal ve ekonomik hayatı hakkında da bilgi vermektedir. Eser, toplumsal yapı, giyim kuşam, yemek kültürü, ticaret gibi konuları da ele almaktadır.
Dîvânu Lugâti’t-Türk, 7500 kadar Türkçe kelimeyi ve bu kelimelerin anlamlarını içermektedir. Ayrıca, Türk dili ve edebiyatının gelişimine ışık tutan şiirler de içermektedir. Eser, Türk dili ve kültürünün tarihine ve gelişimine ilişkin önemli bir kaynaktır ve Türkçenin anlaşılması ve öğrenilmesinde hala kullanılmaktadır.
|
|
|
Dîvânu Lugâti’t-Türk'ün Yapısı
Dîvânu Lugâti't-Türk, 671 madde halinde yazılmış bir sözlük şeklinde düzenlenmiştir. Her madde, Türk dillerinde kullanılan bir kelime veya kelime grubu hakkında bilgi vermektedir. Bu kelimelerin kökenleri, anlamları, kullanım alanları ve çeşitleri hakkında detaylı açıklamalar yapılmaktadır.
Eserin genel yapısı üç ana bölümden oluşmaktadır:
Önsöz: Eserdeki kelimelerin kaynağı, amacı ve düzenleniş şekli hakkında bilgi verilir.
Ana Metin: 671 madde halinde düzenlenmiş olan kelimelerin açıklamaları yer alır. Her madde, kelimenin Türk dillerindeki kullanımı, kökeni, anlamı, farklı lehçelerdeki kullanımı ve örnek cümleler gibi bilgiler içermektedir.
Ekler: Eserde yer alan kelimelerin Türkçe, Arapça ve Farsça karşılıkları alfabetik olarak sıralanmıştır. Ayrıca, Türk dilleri ile ilgili bazı gramer kuralları, Arapça ve Farsça dilbilgisi terimleri ve İslam kültürüne ait bazı kavramlar hakkında bilgi veren bölümler de yer almaktadır.
|
|
|
Eserde kullanılan dil, Orta Türk lehçelerinden Oğuz Türkçesi'dir. Eserin dil yapısı oldukça zengin ve çeşitlidir. İçinde Arapça ve Farsça kelimeler de bulunmaktadır.<
| Dîvânu Lugâti’t-Türk | Format | Oku - İndir |
|---|---|---|
| Türk Dil Kurumu Yayınları | {getButton} $text={Cild 1} $icon={preview} $color={Blue}{getButton} $text={Cild 2} $icon={preview} $color={Blue}{getButton} $text={Cild 3} $icon={preview} $color={Blue} | |
| TDK - 1986 Basımı | {getButton} $text={Oku-İndir} $icon={preview} $color={Blue} | |
| Türkiyat Mecmuası | {getButton} $text={Oku-İndir} $icon={preview} $color={Blue} | |
| Kabalcı Yayınları 2005 | {getButton} $text={Oku-İndir} $icon={preview} $color={Blue} |